KARARSIZLIK

Hayat boyu hepimiz işimiz,kıyafetimiz,yeme içme yerimiz vb. gibi durumlar karşısında kararlar almak zorundayız. Yetişkin insanlar olarak kararlar almamız ve verdiğimiz kararlar üzerine bunların bedelini ödememiz bizi çocuklarımızdan ayıran en önemli bilişsel (zihinsel) kabiliyetlerimizden biridir. Karasızlık bireylerin duygu, düşünce, durum, kişiler ya da istekler arasında seçim yapabilme güçlüğüdür. Kararsızlık hem doğuştan getirilen bir eğilim hem de öğrenmedir. Kararsızlık durumunu hepimiz dönme dönem yaşayabiliriz fakat burada önemli olan nokta ne kadar sıklıkta yaşadığımızdır. Eğer bu kararsızlık hayatımızın bir çoğu noktasında engeller yaratıyorsa bu bizim için kötü bir durum söz konusu olabilir. Sürekli kararsız kalmamız zamanla alışkanlık haline dönüşebiliyor. Kararsızlık beraberinde bir konformizmi(toplumun değer yargılarına saygı duyma, karşı çıkmama) getirir. Kararsızlığın kronik bir rahatsızlık halini almasına ‘’abulia’’ denir. Kişi bu noktaya vardığı an kişi için kararsızlık artık bir yaşam halini alır.

Her insan biriciktir. Hepimizin zevkleri, istekleri vb farkılıdır. Şu an verdiğimiz kararlarda önceki öğretilerimiz, hissettiklerimiz, karakterimiz etken roldür tabii ama ne olursa olsun hepimiz birbimizden farklı olduğumuz için verdiğimiz kararların arkasında sağlam bir şekilde durmalıyız. Aldığımız kararlar sonucunda hatalı olabiliriz ya da eleştiriledebiliriz ama yine de bu benim zevkim deyip verdiğimiz kararlarda şüphe yaşamamalıyız. Sürekli kararsız olan kişilerin beyin şemaları yanlış bilgi üretir. Beyin şemaları yaşamımızdaki kararları tayin edendir. Kararsız kalan kişilerin şemaları ise ‘’hatalı olanı seçme’’, ‘’ hatalıyı seçersen yalnız kalırsın’’, ‘’hatalıyı seçmek büyük zorluklar yaratır, ‘’hatalıyı seçersen çok büyük bedeller ödemek zorundasın’’ gibi kişinin şemaları düşünce boyutunda böyle felaketlerle, yanlış, doğru olmayan mesajlarla doludur.

Kararsızlığın model alma boyutu özellikle anneden gelebiliyor olabilir çünkü çocuk küçükken en fazla anneyle vakit geçiriyor. Anne hayattaki tercihlerinde kararsız biriyse  ya da anne çocuk iyi not aldığında bir seferinde çocuğa ödül davranışı olarak hediyeler verip çocuğun diğer başarısında hediye almıyorsa bu kararsız ve yanlış bir tutumdur. Çocuk bu davranışı da öğrenir. Çocuk annesinin duygu ve davranışalrındaki kararsızlığı görür ve davranış olarak edinebilir.

Peki insanlar neden kararsız kalırlar?

1)   Özgüven eksikliği

2)    Gelecekten korkma

3)    Bedel ödemekten korkma

4)    Hayır demek istememe

5)    Sorumluluklardan kaçınma

6)    Diğerleri, başkaları ne derse korkusu

7)    Etrafındaki kişilerden model alma (öğrenme)

Peki neler yapabiliriz?

Kendinizi sevin ve her insanın biricik(tek) olmasının değerini taşıyın. Kendimize ait zevklerimizin, isteklerimizin oldugunu kabul edin ve o yönde kararlar alın. Bir yetişkin olarak hayatımız boyunca kararlar almamız gerektiğini unutmayın ve bu yüzden bugün itibariyle seçim yapıp karar verin. Sizi karar almaya iten sebepleri düşünün. Bunların kaçında sizin, kaçında başkalarının kaçında hem sizin hem de başkalarının patı olduğunun muhasebesini yapın. Karar verirken bir kağıda olay, durum, kişileri yazın bunun size getirdiği artıları ve götürdüğü eksileri yazın. Hatalı kararları artı olarak değerlendirin ve bunlardan ders çıkartın. Hayatta kötü verdiğiniz kararları da sevin çünkü emin olunki o yanlış verdiğiniz karardan çok şey öğrendiniz. Çocuklarınıza küçük yaşlardan itibaren seçim yapmayı öğretin. Bazen yanlışı seçmesine ve yaşayarak öğrenmesine fırsatlar tanıyın. Çocuklarınız verdiği kararların sorumluğunu da üstlensin.

Kararsızlık iyidir ama dozajı( sıklığı, süresi) önemlidir. her şeyin fazlası zarar getirdiği gibi kararsızlıkla ilgili sorununuz varsa lütfen bu anlamda alanında uzman kişiden destek alın.