50 GÜÇLÜ SORU HEDEFĠNĠZĠ BELĠRLĠYORUZ

1. Eğer hayatınızı doyasıya yaşamanız mümkün olsaydı, ilk neyi değiştirmekle başlardınız? 2. Hayatınızın hangi alanlarında iyileştirme yapardınız? 3. Şu anda hayatınızda en büyük değişimi yaratacak ne üzerinde çalışabiliriz? 4. Hedefinizi ikiye katlamak size ne hissettirirdi? 5. Hayatınızda göz yumduğunuz veya katlandığınız neler var? 6. Hayatınızda nelerin daha FAZLA olmasını istersiniz? (Bir liste yapın) 7. Hayatınızda nelerin daha AZ olmasını istersiniz? (Bir liste yapın) 8. Düzenli olarak yaptığınız halde size bir şey katmayan, amacınıza hizmet etmeyen 3 şey nedir? 9. Hedefinizi nasıl daha açık, net ve ölçülebilir hale getirebilirsiniz? 10. Hedeflerinize ulaşmanın yaratacağı en büyük etki ne olurdu? 11. Başarısız olmayacağınızı baştan bilseniz şu anda ne yapmak isterdiniz? 12. Bunu; kaçtığınız bir şey yerine, hevesle gittiğiniz bir şey haline nasıl getirebiliriz? 13. Sevdiğiniz şeyler neler? 14. Nefret ettiğiniz şeyler neler? 15. Ölmeden önce yapmak istediğiniz şeylerden biri nedir? 16. Şu an hedeflerinizi başarmaya kendinizi adamak için doğru zaman mıdır? 17. Şu an yüzünüze bir gülücük konduracak ne üzerinde çalışmak isterdiniz? 18. Hayatınızın mükemmel olması için neyin değişmesi gerekir? 19. Gerçekten, gerçekten ne istiyorsunuz? 20. Hayat tarzınızda, size biraz daha huzur getirecek hangi değişimi yapmak isterdiniz? HAREKETE GEÇĠYORUZ 21. İlk adım/bir sonraki adım nedir? 22. İlk (veya bir sonraki) adımı bulmak için yapmanız gereken araştırma nedir? 23. Bu konu hakkında kimle konuşabilirsiniz? Bu konuyu size kim aydınlatabilir? 24. Kiminle vakit geçirebilirsiniz ki amacınızı gerçekleştirmek doğal bir şey olsun? (Bu amacınızı zaten gerçekleştirmekte olan kim var?) 25. İhtiyacınız olan bilgiyi nasıl temin edebilirsiniz? 26. Bu haftaya anlam katacak, harekete geçeceğiniz 3 konu ne olabilir? 27. 1’den 10’a giden bir ölçeğe göre cevap verirseniz, bu konular hakkında harekete geçmek sizi ne kadar heyecanlandırıyor? 28. Daha iyi bir sonuç almanızı ne sağlardı? (Korkuyu ele almak, adımları netleştirmek, daha fazla destek, daha fazla eğlence vs) 29. Hedeflediğiniz noktaya ulaşmış bir kişi böyle bir noktada ne yapardı? 30. Bu konuda hiçbir şey yapmazsanız ne olur? (Hiçbir şey yapmamanın size bedeli ne olur?) YENĠ BAKIġ AÇILARI KAZANIYORUZ 31. Bu durumdan ne öğrenebilirsiniz? 32. Hangi açıdan bakıldığında bu durum harika (sonuçlar getiriyor)? 33. Tüm bu durumu en hızlı şekilde değiştirip ondan nasıl keyif alabilirsiniz? 34. Bu durumda şükredecek ne bulabilirsiniz? 35. Neyi iyi yapıyorsunuz? Neyi daha iyi yapabilirsiniz? 36. Hayatınızda daha çok zevk alarak yapabileceğiniz bir şey nedir? 37. Siz kendi koçunuz olsaydınız, kendinize ne önerirdiniz? 38. Mevcut davranışınızın değeri nedir? 39. Kendinizi ve hedeflerinizi sabote etmek için en sık kullandığınız yol nedir? 40. Sizi kendinizi sabote ederken yakaladığımda size ne demeliyim? GENEL TEġHĠS SORULARI 41. En güçlü olduğunuz 3 alan nedir? 42. Şu an sizi en çok heyecanlandıran şey nedir? Neyi dört gözle bekliyorsunuz? 43. Hayatınıza daha fazla enerji taşıyacak yollardan biri nedir? 44. Eğer ideal bir ilişkiniz olsaydı, diğerlerinden farklı olacak şey ne olurdu? 45. İstediğiniz herhangi bir şeyi yapabilseydiniz, ideal kariyeriniz ne olurdu? 46. Finansal olarak daha huzurlu olmanızı sağlayacak şey ne olurdu? 47. Hayatınızı ne için yaşıyorsunuz? Yaşam amacınız nedir? 48. Eğer (bugüne kadar yaşadıklarınıza bakarak) yaşam amacınızı tespit edebilseydiniz, sizce bu ne olurdu? 49. Hayatınızda bugüne kadar yaptıklarınızdan neyle anılmak isterdiniz? 50. Hayatınızda kim daha fazla onurlandırılabilir? Bugün onları herhangi bir şey için onurlandırmak ister misiniz? KOÇLUK GÜÇLÜ SORU ÇALIġMALARI Nasıl soruları Nasıl düşündünüz/hissettiniz/davrandınız? Nasıl düşünecek/hissedecek/davranacaksınız? Nasıl oldu? / Nasıl olacak Nasıl tepki gösterdiniz? / göstereceksiniz? Geçmişte nasıl başardınız? Size nasıl davranılmasını isterdiniz? Ne soruları Ne oldu? / Olacak? Bunun ile ilgili ne düşündünüz? / ne yapacaksınız? Böyle düşünmenize neden olan şey nedir? Bu sizin için ne anlama geliyor? Bir dahaki sefere neyi farklı yaparsınız? Bunun arkasında ne var? Bununla ilgili önemli olan şey nedir? Bundan ne öğrendiniz? Bunu seçmenizin nedeni nedir? Bir dahaki sefere ne yapacaksınız? Ne zaman soruları Ne zaman başladı? Ne zaman … yapmanız gerekiyor? İlk olarak ne zaman meydana geldi? Ne zaman fark ettiniz? Ne zaman karar verdiniz? Bu ne zaman olacak? Nerede soruları Bu nerede oluyor? Değişimi gerçekleştirmeye nereden başlayabiliriz? Nerede her şey yanlış gitti? …’de kendinizi nerede görüyorsunuz? Bu sizi nereye götürecek? Netlik soruları … derken ne demek istediniz? … sizin için ne anlama geliyor? Sizi doğru anladım mı? Bu size doğru geliyor mu? Ayrıntı soruları Bu konuda daha ayrıntılı konuşmak ister misiniz? Bu konuyu biraz daha açar mısınız? Buna eklemek istediğiniz bir şey var mı? Bu konuda başka söyleyebileceğiniz bir şey var mı? Meydan okuyan sorular Bunun için kanıtınız nedir? Böyle düşünmenizin nedeni nedir? Bu başka bir şekilde görülebilir mi? / Buna başka bir açıdan bakılabilir mi? Bu mantıklı mı? Bu yardımcı mı? Bu bir yorum mu, yoksa bir gerçek mi? KarĢı çıkma soruları Burada bana yardımcı olur musunuz? Bir taraftan …. diyorsunuz, ama öbür taraftan …. olduğunu belirtiyorsunuz. ….. yaptığınızı söylüyorsunuz, ama siz ….. ….. yaptığınızı söylüyorsunuz, ama henüz siz …. Atlanan kısımlar ile çalıĢmak M: Kızgınım. Koç: Neden kızgınsınız? M: Kimse beni dinlemiyor. Koç: Özellikle kim dinlemiyor? M: Beni öfkelendiriyor. Koç: Özellikle ne yapıyor? M: Artık kimse kimseye güvenmiyor? Koç: Kim kime güvenmiyor ve hangi konuda güvenmiyorlar? Takdir edici soru sorma Yaşamınızdaki bazı önemli başarılarınızdan bahsedin. Bu başarıları neye borçlusunuz? Bana üç önemli güçlü yanınızı söyleyin. Bu güçlü yanlar geçmişte nasıl sizin işinize yaradı? Birkaç örnek verin. Bu güçlü yanları bir temel üzerine nasıl kurabiliriz ve mevcut duruma uyarlayabiliriz? Bu güçlü yanları nasıl geliştirebiliriz? Sordukça sorularını, dünya uyanır. Yanıtların dünyaya verdiğin biçimdir. Dünyanın kendini ileri taşıması, senin kendini ileri taşımana bağlı olabilir mi? Kendini ne yönde (hangi yönden) ileri taşırsan, dünya da kendinde olumlu yönde bir değişimi başlatacaktır? Sen öz potansiyeli, içindeki dahi çekirdeğini tanıdıkça, ona güvendikçe, onunla işbirliğine girdikçe; dünya da korkularından özgürleşiyor, özgüvenle ilerliyor olabilir mi? Varsayalım ki dünya, ona bakışına bağlı olarak değişecek. O halde kendini ne yönde ve nasıl geliştiriyor olman gerekecek? Senin dünyaya vereceğin armağan, yaşamda bulunma sebebin olabilir mi? Dünyaya bakıp gördüğün, kendine bakıp görmediğin olabilir mi? Dünyaya verdiğin anlamın değişmesi, bütün hayatların değişmesine kadar uzanabilir mi? Hayat hikayeni sen yazmış olabilir misin? Yazmış olduğun senaryonun filminde oynarken, bir yandan da kendini ve senaryonu geliştiriyor, güncelliyor olabilir misin? Bir başka düzlemde yine senin tarafından yazılmış anlamlı hikayeni, yaşadığın düzlemde yeniden hatırlıyor, telafi ediyor, düzeltiyor, düzenliyor olabilir misin? Yaşam yolunda deneyimlerinle ilerledikçe, sadece kendin için yepyeni bir hikaye yazmakla kalmıyor, işletim sistemini harekete geçirdikçe dünyayı da içine alan yepyeni bir program yazılımı yaratıyor olabilir misin? Düşündüğünden çok daha ötesine gidebilme cesaretini gösterdiğin için burada (dünyada) yaşıyor olabilir misin? Bu cesur adımları şimdi hatırlamaya ihtiyacın olabilir mi? Yönetici Koçluğu (Güçlü Sorular) 1. Söylemek yerine sormak koçluğun temelidir. 2. Soruları bir pusulanın yönleri gibi düşünün. 3. Güçlü bir soru sormak danışanı belli bir yöne değil ama olası keşifler ve gizemlerle dolu bir yöne sevk etmek gibidir. 4. Güçlü sorular kendini incelemeye davet eder, ilave çözümler sunar ve daha büyük yaratıcılığa ve iç görüye götürür. 5. Danışanları içeriye bakmaya (Gerçekten ne istiyorsun?) ya da geleceğe bakmaya (Altı ay sonrasını düşün. Oradan baktığında, bugün için hangi kararları alırdın?)’a davet eder. 6. Güçlü sorular ani bir sessizliğe sebep olur. Bu durumda danışana düşünmek ve sonra cevap vermek için zaman tanıdığınızdan emin olun. 7. İnsanlar onları bilinmeyen diyarlara yollayan kışkırtıcı sorulara alışık değillerdir. DEĞERLENDĠRME Bir danışanı nasıl değerlendireceğiniz size kalmış bir şeydir. Yargılamayın,onaylamayın ya da kınamayın,sadece gözlem yapın,danışan dinleyin.Kendisi gibi olsun.Ne tür bir kişidir? Dünyayı nasıl görüyor, işitiyor ve hissediyor? Deneyimlerini nasıl yorumluyor? Hakim duygusal tavrı nedir? Başkalarına karşı nasıl bir duruşu var? Haklarını ve sorumluluklarını nasıl görüyor, hangisini daha önemli sayıyor Danışan, nasıl biri? Nasıl giyiniyor? Hangi jestleri alışkanlıkla kullanıyor? Sesi nasıl? Yüksek mi alçak mı? Hızlı mı, yavaş mı konuşuyor? Tipik konuşma kalıpları nedir? Hangi kelimeleri ya da ibareleri alışkanlıkla kullanıyor? Hangi göz işaretlerini kullanıyor? Ne kadar göz teması kuruyor? Tüm bu ayrıntıları fark etmek vücut dili ve ses eşleştirmesi sayesinde karşılıklı anlayış ve anlaşmayı sağlamamıza yardım edecektir. Danışanı dinlerken ayrıca kim olduğunu ve nasıl düşündüğünü de anlamaya başlarsınız. Aceleci mi tedbirli mi? Eyleme geçmeden önce durup düşünüyor mu? Genel ifadeler mi kullanıyor yoksa ayrıntıya mı dikkat ediyor? Fikirlerle mi ilgileniyor, yoksa daha çok eylememi yöneliyor? Başkalarının fikirlerine ne kadar bağımlı? Geri bildirime ne kadar dikkat ediyor? Bir arkadaşımız geç kalma ile ilgili geri bildirimi nasıl ele aldığını anlatmıştı bize.”Başkalarının ne dediğine kulak veririm. Sonrada yapa geldiğimi yapmanın avantajlarını düşünüm. Sonra değişip değişmeyeceğime ben karar veririm.” Hep kendi kendine karar veren biridir. Başkaları dıştan gelen geribildirime çok daha fazla bağımlıdır ve çoğu kez ne olursa olsun kendilerinin hatalı olduklarını, başkalarınınsa haklı olduklarını düşünürler. Bazı danışan yanlışın ne olduğunu fark ederler. Hayatlarında ters giden şeyin tam olarak ne olduğunu ve önerilerin neden işe yaramayacağını tam olarak söylerler. Bu tür danışanlar “evet, ama:”cılardandır. Siz bir öneride bulunursunuz,onların ilk tepkisi “evet,ama:” dır. İlk seansta dinlemek ve gözlemde bulunmaktan başka yapacak bir şeyimiz yoktur. Daha sonra bunu ele almanız gerekecektir. Danışanınızın nasıl düşündüğünü öğrenince onlara yardım edebilirsiniz. AMA: Ama… Danışanın dilindeki “ama” ya kulak verin.”ama” daha önce söyleneni hemen niteleyen, hatta olumsuzlayan bir kelimedir.”ama” yı duyunca danışanın bunu “ve” ile değiştirmesini isteyin. Mesela,”Sana katılıyorum, ama bu noktayı da göz önüne almalısın diye düşünüyorum.” Diye söylemek yerine, ondan “Sana katılıyorum ve bu noktayı da göz önüne almalısın diye düşünüyorum.” Şeklinde söylemesini isteyin. Bu ikisini birbirine bağlar ve açık bir düşünceyle kabul edilmesi daha muhtemeldir. “Ama” ile uğraşmanın başka bir yolu da iki cümlenin yerlerini değiştirmektir. Buna göre, bir danışan“Bunu yapmaya çalışırım, ama zor olacak.” şeklinde bir şey söylerse, ondan böyle söylemek yerine, “Zor olacak, ama yapmaya çalışırım.” Şeklinde söylenmesini isteyin. Bu basit değişiklik çok büyük bir fark yaratır. Kimi zaman “ ama “ kelimesi “apar” diye adlandırabileceğimiz durumu gizler. Apar, sanki önemsizmiş gibi söylenen alelacele yapılan bir yorumdur, ama aslında kritik önemde bir meseledir. Koçun uyanık olup bu aparları yakalaması v onları tartışmaya açması lazımdır. Önemlidirler ve danışan bunların üzerinden hızla geçip gitmeye çalışmaktadır. Kimi danışanlar devamlı olarak “evet, ama “ ifadesini kullanırlar. Koçun önerdiği hiçbir şey pek işlemez, hep bir “ama” vardır. Bu, Koçun halletmesi gereken moral bozucu bir kalıp olabilir. “Evet, ama” danışanın hep yanlış eşleştirme yapmakta olduğunu gösterir.Hep istisnaları ve zorlukları aramaktadır.Dikkatini bu kalıbın sebep olduğu zorluğa çekin. Ondan bir haftalığına bu kalıbı lügatından silme ödevini verin. Bunu her söylediğini duyduğunuzda tartışmaya açmak için iznini alın. Ondan bu kalıbı, “Bu konuda bir endişem var.” Gibi bir ifadeyle değiştirmesini isteyin. DĠKKAT EDĠLMESĠ GEREKEN HUSUSLAR Mesele ne olursa olsun, danışan ile birlikte aşağıdaki şu soruları araştırmanız gerekir: İkinizde koçluk programının başarılı olduğunu nasıl bileceksiniz? İkinizde koçlukta başarının nelerden oluştuğunu net olarak bileceksiniz. Danışanın ne yapması gerekecek? Danışanın neyi yapmaktan vazgeçmesi gerekecek? Engellerin devam etmesini sağlayan ne gibi alışkanlığı var ve hayatında ona engel olan neler var? Danışanın alışkanlıklarının değerlendirilmesi, bazılarını bırakması,bazılarını da geliştirmesi gerekecek. Danışanın hangi alışkanlıklarını daha fazla yapması gerekecek? Danışanın hangilerini farklı yapması gerekecek? Ona, bunu yapmasına imkan verecek ne gibi alıştırmalar verebilirsiniz? Daha ilk seansta bile bu ödevlerin neleri içerebileceği konusunda bir fikir edine bilirsiniz. Müşteriye koçluğun ne olduğunu ve ne olmadığını anlattınız mı artık “Koçluk ittifakı” nı tasarlayacak duruma geldiniz demektir. Danışan kendisine nasıl bir koçluk yapılmasını istiyor? en iyi sonuçlara ulaşmak için ikiniz birlikte nasıl çalışabilirsiniz? Bu ittifakı tasarlamınızın bir yolu ilk seansta danışana iki başlığı olan bir parça kağıt vermektir: Koç şunları yapınca koçluk benim için başarılı gider: Koç şunları yapmazsa koçluk benim için başarılı gitmez: Bunu yapınca danışana neyin uyacağı konusunda iyi bir fikir sahibi olursunuz. Bu her ikinize de ittifakı tasarlamanızda yardımcı olur. Koçun danışandan daha esnek olması gerekir. Eğer üslubunu farklı danışanlara uyacak şekilde değiştiremezse hep belirli bir danışan tipiyle sınırlı kalacaktır. Bu ittifak danışanın koçluğun sonuçlarından sorumlu olmasını sağlar. Çözümlerini sahiplenir; bundan sorumludur. Eğer koç danışana ne yapması gerektiğini söylerse, danışan çözüme sahip çıkmayacaktır. Bu demek değildir ki kimi zaman güçlü bir şekilde koç önerilerde bulunamaz ve danışanın sorular, öneriler ve ödevlerle kendi çözümüne ulaşmasına yardım edemez. Ancak danışan her zaman seçim yapabilir. Bu çok önemlidir. Danışan sonuçların kendisinin olduğunun ve koçluktan sorumlu olduğunun farkına varmadıkça koçun kendisini değiştirmesini bekleyecektir. Eğer ilerleme olmazsa, muhtemelen bundan koçu sorumlu tutacaktır, koç da kendini suçlu hissetme tuzağına düşebilir.