KARDEŞLİK VE KISKANÇLIK

Kardeşlik yani aynı kişiye anne baba demek, aynı aile ortamını, aynı kuralları ve alışkanlıkları öğrenmek, ait olunan şeyleri paylaşmak ve birlikte zaman geçirebilmek özel bir duygudur. Her aile içinde kardeşler arasında farklı ilişkiler olabilir; kimisi uzaktır, kimisi çok yakındır; kiminde ise sürekli kavga etme hali söz konusu olabilir. Özellikle kardeşler arasındaki kavga anne babaları oldukça yoran ve tüketen bir durumdur.  Anne baba olarak siz de çocuklarınız arasında ağız dalaşlarından, en ufak konuda gerginlik çıkmasından, hiçbir şey paylaşamamalarından, birbirlerine vurmalarından usanmış olabilirsiniz. Bu durumla nasıl başa çıkabileceğinizi görmeden önce kavgaların nedenini anlamanız önemli olacaktır.

Kardeşler arasındaki kavgaların nedeni bazen sadece sıkıldıkları ve yapacak daha iyi bir şey bulamadıkları için olabilir. Bazense aralarındaki rekabetten, paylaşmayı bilmemekten, bazen dışarıda öğrendiklerini deneyimleme ihtiyacından, bazen güç gösterisinden,  bazen  nasıl iyi geçinileceğini bilememekten bazen kıskançlıktan meydana gelebilir. Özellikle kardeşler arasında kıskançlık oldukça sık görülür. Kıskanmak tüm insanlar için doğal bir duygu olsa da sıklığı ve şiddeti zarar verebilir. Özellikle büyük kardeşler için başka bir çocuğun eve gelmesi anlaşılamayan bir şey olabilir. Anne babasının artık kendi sevmediği ve beğenmediği için yeni bir kardeşe ihtiyacı olduğunu düşünebilir, annesinin ve ailedeki diğer kişilerin tüm ilgisinin bebek üzerinde olmasına katlanamayabilir.  Kardeş kıskançlığı yaşan çocuklar bazı davranışlar gösterirler:

Hırçınlık, öfke patlamaları , huzursuzluk

Parmak emme, alt ıslatma gibi

Anneden uzaklaşma

İçine kapanma

Sözlü ve fiziksel saldırı

Okula gitmeme

Baş ağrısı, mide bulantısı, karın ağrısı.

Bu gibi davranışların sıklığı ve şiddeti arttığında müdahale edilmesi önemlidir. Anne Baba olarak kıskançlığı önlemek için yapabilecekleriniz sadece o zamanda değil bebek gelmeden önceki süreci de kapsamaktadır.

Yeni Bebek Gelmeden Önce Yapmanız Gerekenler:

Çocuğunuzu yeni bebeğin geleceğine ilişkin bilgilendirin. Ona bu bebeğin neden geleceğini açıklayın. Çünkü bu dönemde bazı çocuklar kendilerinin yetmediği için yeni kardeşe ihtiyaç duyulduğunu düşünebilirler. Bu konudaki kaygılarını gidermeye çalışın.

Yeni bebek ile birlikte her zaman ev içerisinde düzen değişir. Fakat bu düzeni hemen bebek gelir gelmez değil doğumdan 4- 5 ay önce yavaş yavaş kurmaya çalışın.

Gelecek bebeğe ilişkin bilgilendirmeler yapın. Ne kadar büyüklükte olacağı ya da neleri yapabilip neleri yapamayacağı, nelere ihtiyacı olacağı gibi konularda açıklamalar yapın ve gerekirse resim çizin, hikayeler anlatın.

Bebeğe konulacak isim ve ona alınacak eşyalar konusunda fikrini alın.

Bebek Geldikten Sonra Yapmanız Gerekenler:

Bebeğin ihtiyaçlarını birlikte karşılamaya çalışın. Siz bebekle ilgilenirken size yardım etmesini sağlayın

Onun da özel bir zamana ihtiyacı olacağını unutmayın. Gün içerisinde belli bir süre sadece onunla vakit geçirin.

Büyük çocuğunuzun ihtiyaçlarının tam karşılandığından emin olun. Bu konuda diğer ebeveynden ya da aile büyüklerinden yardım isteyin.

Çocuğunuza bir anda büyük sorumluluklar vermeyin.

Büyük çocuğunuzun eşyalarını onun izni olmadan bebeğe vermeyin. Eğer onun küçülmüş giysilerini giyecek ise bunun nedenini anlatın.

Etrafınızdaki kişilerin yeni bebeğe karşı abartılı ilgileri varsa onları bu konuda uyarın.

Bu şekilde çocuklarınız arasında rekabet temelli değil paylaşım temelli bir ilişki temeli atılabilir. Peki ilerleyen dönemlerde çocuklarınız sürekli kavga ettiğinde ne yapıcaksınız ?  Çocuklar arasındaki sürtüşmeleri önlemek için izleyebileceğiniz yollar şunlardır:

• Küçük tartışmaları görmezden gelin, iyi anlaştıklarında kavga etmeden zaman geçirdiklerinde överek bu davranışlarını pekiştirin
• Hiçbir şekilde çocuklar arasında taraf tutmayın, sorunları kendilerinin çözmesi gerektiğini belirtin.
• Aile içerisindeki kesin kuralları belirleyin ve gerekirse bunları yazın. ( vurmak, bağırmak, etiket takmak yok gibi )
• Her bir çocuk için ayrı ilgilendiğiniz zaman dilimleri olsun.
• Daha çok hangi konularda tartıştıklarını gözlemleyin ve sorun ortaya çıkmadan önleyici önlem alın.
• Kesinlikle birbirlerine fiziksel şiddet uygulamalarına izin vermeyin. Kavgaları çok ilerlediğinde başka odalara giderek mola vermelerini sağlayın
• Arabuluculuk yapmaya çalışmayın
• Hepinizin belirlediği bir kutuya her iyi geçindikleri gün için bozuk para atın. Belli bir sayıya ulaştığında o paralar ile ödül alabilirsiniz.

Uzman Klinik Psikolog Büşra GÜNEŞ