Okul önesi Dönemden Yetişkinliğe Özgül Öğrenme Güçlüğü Disleksi

DSM V'e göre özel öğrenme güçlüğü; okuma, yazma ve matematik alanlarındaki güçlükleri içermektedir. Özel öğrenme güçlüğü eğitim sisteminde ki akademik başarı ile yakından bağlantılıdır. ÖÖG; kişinin bilgiyi kazanmaya çalıştığı süreçte zorluk çekmesi olarak tanımlanabilir. Öğrenme güçlüğü tanımı ilk kez 1963 yılında Samuel Kirk tarafından konulmuştur. Kirk özel öğrenme güçlüğü çeken çocuklarda; normal ya da normalin üstünde zekaya sahip olmalarına rağmen, düşünme, anlama, okuma-yazma veya matematik becerilerinde zekalarına oranla düşük başarı gösterdiklerini gözlemlemiştir. Özel öğrenme güçlüğü çeken çocuklar için bir çok batarya geliştirilmiştir. Bu bağlamda ilgili çocukların bir takım bilişsel alanlarda zorluk çektikleri ve bu zorlukların sosyal hayatlarını önemli ölçüde olumsuz etkilediği gözlemlenmiştir. 2001 yılında Şebnem Sosyal ve ekibi yaptıkları araştırmada toplam 20 özel öğrenme güçlüğü çeken çocuğu incelemişlerdir. Kontrol grubu ise yaş, cinsiyet ve sosyoekonomik düzey açısından araştırma grubu ile benzer özellikleri taşıyan ve herhangi bir psikiyatrik bozukluk belirlenmemiş 20 çocuktan oluşturulmuştur. Araştırma neticesinde WISC-R alt testlerinde 'Resim Tamamlama, Küplerle Desen Oluşturma, Parça Birleştirme, Sözcükler Arasında Benzerlikleri Bulma, Sözcük Dağarcığı, Kazanılmış Bilgi Kapasitesi' gibi alanlarda kontrol grubuna göre daha düşük puan almışlardır. Bu alanlarda yaşanan güçlükler; çocukların çevrelerini doğru algılayamamalarına ve uygun davranışları gösterememelerine yol açmaktadır.

Disleksi

Okul Öncesi Dönemde Belirtiler

Özel Öğrenme Güçlüğü okul öncesi dönemde tespit edildiği takdirde, çocukların gelişimi daha etkin bir şekilde desteklenebilir. Okul öncesi dönemde çocuklarda genellikle aşağıda ki semptomlar görülmektedir.

• Geç Konuşma, Telaffuz Problemleri

• Kelime Hazinesinde Yavaş Gelişim ve Doğru Kelimeyi Bulmakta Güçlük Çekme

• Temel Sözcükleri Karıştırma (kalkmak, yatmak, gelmek, gitmek gibi)

• İnce ve Kaba Motor Becerilerinde Zorlanma (ayakkabı bağlama, resim çizme, top atma, ip atlama)

• Yönleri Bulmada Güçlük (Sağını ve Solunu Karıştırma)

• Kafiyeli kelimeleri birbirlerine Karıştırma

• Birbirine Yakın hece ve sesleri Birbirine Karıştırır (su, bu)

• Farklı Nesneleri Bir Katogoride Sınıflandırma da Güçlük (örneğin, gül ve lale ikisi de çiçek)

• Nesleneleri Özelliklerine Göre Sıralamada Güçlük (ince, kalın, uzun ya da kısa gibi)

• Harfleri, Rakamları, Günleri ya da Renkleri Öğrenmede Güçlük

• Zaman ve Yön Kavramlarını Birbirine Karıştırır (dün, bugün, sağ, sol, yukarı, aşağı)

• Benzer sesleri Konuşurken ve Okurken Birbirine Karıştırma

• Sözlü Yönergeleri Anlama Güçlüğü

• Dikkat ve Konsantrasyon Güçlüğü

   

İlkokul Dönemi Belirtileri

• Yaşıtlarına Göre Yavaş Okuma Hızı

• Okurken ve Yazarken

  Benzer Sesleri Birbirine Karıştırır (b,d,p m,n, gibi)

  Hecelerin Yerini Değiştirme (ve/ev; elti/teli)

  Harf, Hece ya da Sözcük Atlama

  Yeni Harf ya da Hece Ekleme

  Kelimelerin Sonuna Yeni Heceler Ekleme ve Satır Atlama

• Bakarak Yazmada ve Diktede Zorlanma

• Okunaksız El Yazısı, Yazarken Satır Atlama, Harfleri Ters Yazma, Harf Ekleme

• Yazılı İfade Güçlükleri

• Sesli Okumada Yanlış Tonlama

   

Yetişkinlik Dönemi Belirtileri

• Sağ/Sol Ayrımında Zorlanma

• El-Göz Koordinasyon Güçlükleri

• Bellekte Tutma Güçlüğü

• Noktalama ve İmla Hataları

• Uzun Metinleri Okumada ve Anlamada Zorluk

• Okunaksız El Yazısı

• Bir Konuda Önemli Ayrıntıları Belirlemede Güçlük

• Yabancı dil öğrenmede zorluk

• Soyut kavramları anlamada zorluk

• Kelimeleri ve fikirleri Önem Derecesine Göre Sıralamada Zorluk

• Uzun kelimeleri Söylemede Zorlanma

• Ayları peş peşe ya da sondan başa doğru sıralamada zorlanma

Terapi

Öncelikle anne ve baba özgül öğrenme güçlüğü hakkında bilgilendirilmelidirler. Genellikle anne babalar çocuklarını okuyamadıkları için suçlamaktadırlar. Bu ise çocuklarda kaygı bozukluklarına ve öz güven eksikliğine yol açabilmektedir. Aile hastalığın genetik ve nörobiolojik kökenli bir hastalık olduğu konusunda bilinçlendirilmelidir. Ayrıca anne babaya çocuklarına doğru yaklaşma konusunda eğitim desteği verilmelidir. Çocuk ise okuma yazma, şayet gerekli ise, depresyon, kaygı gibi sorunlar konusunda profesyonel destek almalıdır.