DAVRANIM BOZUKLUĞU

Davranım bozukluğu, birden fazla alanda sorun olması ve çocuk, ergenler arasında yaygın olan hatalı davranışların ve kötü şakaların ötesine geçen davranışların, sık ve şiddetli olması durumudur. Bu tür çocuk ve ergenlerde, tekrarlayıcı ve ısrarcı şekilde başkaldırıların olduğu, temel hakların ya da toplumsal kuralların çiğnendiği davranışlar görülmektedir. Sürekli sorun çıkaran, aldığı cezadan ders çıkarmayan, öfke patlamaları yaşayan, yalan söyleyen, çalan, diğer çocukları kızdıran çocuklardır genellikle.

Erkeklerde başlama yaşı 7, kızlarda ise 13 olarak bildirilmektedir. Erkeklerde 4-12 kat daha fazla görülmektedir. Alt sosyo-ekonomik seviyede, alkolizm ve antisosyal kişilik bozukluğunun olduğu ailelerin çocuklarında daha sıklıkla görülmektedir.

Anne-babanın aşırı denetleyici ve katı disiplin uygulamaları ya da aşırı ilgisiz olmaları, çocuğun reddedilmesi, ihmal edilmesi, huysuz bebeklik dönemi, eğitimdeki tutarsızlık ya da baskı, fiziksel ya da cinsel sömürü, bakım veren kişilerin sık değişmesi, aile büyüklerinin sayısının fazla olması, evdeki ortamın karmaşıklığı, suçlu çocuk gruplarıyla arkadaşlık etme gibi faktörler bu problemin ortaya çıkmasında etkilidir. Anne-baba arasındaki disiplin uygulamaları açısından tutarsızlığın bulunması da etkilemektedir.

Bebeklik ve erken çocukluktaki belirtiler, aşırı huysuzlanma, zorluklara dayanma eşiğinin düşük olması, uyku ve yeme alışkanlıklarındaki düzensizlikler; oyun ve okul dönemindeyse, saldırgan, kural dışı, zarar verici davranışlardır. Kabadayılık, alaycı ve küçük düşürücü tutumlar ve hayvanlara, eşyalara zarar verme gibi davranışlar da görülmektedir.  Otorite figürüyle sık sık çatışırlar. Bu olumsuz davranışlarıyla yüzleştirildiklerinde utanma ya da vicdan duygusu görülmez. Bu davranışlarını değiştirmeye yönelik iç görüleri olmadığından,  genelde psikoloğa/psikiyatriste anne-baba tarafından zorla getirilirler.

Bu bozukluk en çok ‘dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğu’ ile karıştırılmaktadır. Fakat dikkat eksikliği-hiperaktivite bozukluğunda saldırganlık, yalan söyleme, evden/okuldan kaçma görülmez.

Davranış sorunları, çocuğun aile ilişkileri ve arkadaş/okul çevresiyle ilgili bir problem olarak da belirebilir. Ayrıca kaygı, depresyon, uyum problemi, psikoz ve zeka geriliği belirtisi olarak da davranım bozukluğu görülebilir.

Her sorunda olduğu gibi, bunda da erken tanı ve tedavi, çözümlenmesinde hız kazandırır.  Aile iş birliğinin ve sosyal desteğin yetersizliği, sosyo-ekonomik durumla ilgili olarak suça ve madde bağımlılığına yönelme etkenleri ile antisosyal kişilik bozukluğu gelişme ihtimali de oldukça yüksektir.

Aile desteği ve çoklu tedavi yöntemleriyle davranışları denetlemek adına iyi sonuçlar alınabilir, ancak tamamen bir tedavi mümkün değildir. Minimal beyin hasarı ve EEG bozukluklarında ilaç tedavisi de belirtilerin çoğunu denetlemeye yardımcı olacaktır. Bu davranım bozukluğuna eşlik eden depresyonun da tedavi edilmesi, belirtilerin azaldığını göstermektedir. Bunların dışında davranış tedavisi, okul ve ailenin iş birliği ve denetimi ile eş zamanlı yapılan psikoterapiler de olumlu sonuçlar vermektedir.

KAYNAKÇA:

Şenol, S. (2006). Çocuk ve Gençlik Ruh Sağlığı. Ankara: HYB Yayıncılık

http://www.cozumpsikoloji.com/cocuk-ve-ergenlerde-davranim-bozuklugu.html